Mija rok od wybuchu wojny w Ukrainie. 24 lutego wczesnym rankiem doszło do pierwszych bombardowań – od tej pory, według oficjalnych informacji Prokuratury Generalnej Ukrainy, zginęło 461 dzieci, 924 zostało rannych, a 347 uznano za zaginione*. Już 28 lutego, do SOS Wiosek Dziecięcych w Polsce trafiły pierwsze dzieci z rodzin zastępczych i domu dziecka. Obecnie w polskich wioskach mieszka 166 osób z Ukrainy, w tym 124 dzieci. Dodatkowo Stowarzyszenie wspiera 1445 osób z ukraińskich rodzin zastępczych i tymczasowych, a także tworzy sieć Centrów Specjalistycznych SOS dla ukraińskich i polskich dzieci.

To miał być zwyczajny dzień pracy, w biurze umówione spotkania, w SOS Wioskach Dziecięcych codzienna, pełna wyzwań praca z potrzebującymi dziećmi. Ranek 24.02.22 zmienił wszystko. Tego dnia wszyscy pracownicy SOS w Polsce wiedzieli, że za wszelką cenę trzeba sprowadzić z ogarniętej wojną Ukrainy do Polski jak najwięcej dzieci z ukraińskiej pieczy zastępczej. Dzieci, które w swoim krótkim życiu, jeszcze przed wojną, przeżyły i widziały zbyt wiele. W porozumieniu z siostrzaną organizacją SOS Ukraina, udało się to bardzo szybko. Wojna wybuchła w czwartek, a już w poniedziałek, na granicy pracownicy Stowarzyszenia odbierali pierwsze grupy dzieci.

Tak to oni, to nasi! Witajcie w Polsce! pic.twitter.com/j311cnzo8A

— SOS Wioski Dziecięce (@WioskiSOS) February 27, 2022

Spotkanie na granicy

– Najtrudniej było się odnaleźć – wspominają osoby biorące udział w ewakuacji pierwszej grupy dzieci i Rodzin SOS z Ukrainy. – Na przejściach granicznych w Medyce i Korczowej każdy każdego gdzieś szukał. To było ogromne przeżycie – relacjonowała Anna Łukasik z SOS Wioski Dziecięcej w Biłgoraju, gdzie tuż po wybuchu wojny trafiło 40 dzieci, 5 rodziców zastępczych i 2 specjalistów SOS.

– Byli tak potwornie zmęczeni i przemarznięci, że na nic nie mieli siły – nawet na jedzenie czy picie. Chcieli jedynie położyć się spać – wspomina Anna Łukasik. Obecnie w SOS Wiosce Dziecięcej w Biłgoraju mieszka 26 osób, w tym 21 dzieci.

Ewakuowani z Ukrainy trafili także do innych lokalizacji – Kraśnika, Siedlec czy Karlina.

– To był bardzo późny wieczór. Widok był straszny. Wychodziły dzieci z malutkimi plecaczkami, które nie miały dosłownie nic przy sobie. Przestraszone, zmęczone ogromnie, bo podróż była trudna i wyczerpująca. Zagubione, milczące, niektóre płakały, ale właściwie bez dźwięku – to było najstraszniejsze. Te doświadczenia zostaną ze mną na pewno do końca życia – wspomina Natalia Falęcka, koordynatorka ukraińskich rodzin w SOS Wiosce Dziecięcej w Karlinie. Obecnie mieszkają tam 53 osoby, które zostały zmuszone do opuszczenia Ukrainy przez wojnę – 40 dzieci i 13 osób dorosłych.

– Najmłodsze dziecko, które do nas przyjechało miało pięć lat – dodaje Eliza Potomska, dyrektorka Programu SOS Wiosek Dziecięcych Karlino.

W najtrudniejszej sytuacji były dzieci z kijowskiego domu dziecka, które ewakuowane z bombardowanego miasta jechały do Polski 30 godzin zatłoczonym, zaciemnionym pociągiem, który próbował unikać ostrzałów. Najmłodsze dzieci jechały na półkach na bagaże, gdy pociąg hamował spadały na podłogę, nie miały już nawet siły płakać.

Pokonać traumę

Zdecydowana większość dzieci w pieczy zastępczej doświadczyła trudnych, traumatycznych doświadczeń, których źródłem byli ich najbliżsi. – Wybuch wojny sprawił, że na tę traumę relacyjną nakłada się trauma wojenna – podkreśla Beata Kulig, doradca ds. rzecznictwa w Stowarzyszeniu SOS Wioski Dziecięce w Polsce oraz ekspertka w zakresie traumy dziecięcej.

– Najłatwiej zauważyć u dzieci takie objawy jak bezsenność, koszmary senne, napady paniki i lęku czy stan niepokoju – dodaje ekspertka. Jak podkreśla, dzieci, które mają za sobą trudne doświadczenia, mogą mieć problemy z nawiązaniem relacji – bywają agresywne, płaczliwe lub zamknięte w sobie. To może przekładać się na problemy w szkole.

Konieczna jest wtedy pomoc lekarzy specjalistów. By ułatwić do nich dostęp, Stowarzyszenie SOS Wioski Dziecięce w Polsce rozpoczęło tworzenie sieci Centrów Specjalistycznych SOS, które będą wspierać dzieci pozostające w Polsce w obszarze wsparcia psychologicznego, psychoterapeutycznego czy rehabilitacyjnego. Centra właśnie rozpoczynają działalność w Siedlcach i w Laskach pod Warszawą. W planach jest także otwarcie placówek m.in. w Koszalinie, Biłgoraju czy Krakowie. Usługi specjalistów będą dostępne także dla polskich dzieci.

Przełamać barierę

SOS dla Ukrainy

Jak pomóc?

Stowarzyszenie SOS Wioski Dziecięce w Polsce prowadzi internetową zbiórkę pieniędzy, której celem jest zebranie środków na pomoc dla opuszczonych dzieci i rodzin zastępczych w Ukrainie. Działania Stowarzyszenia na rzecz porzuconych i osieroconych dzieci można wesprzeć także poprzez przekazywanie 1,5% podatku. Aktualne informacje dotyczące działań Stowarzyszenia SOS Wioski Dziecięce w Polsce znajdują się na stronie wioskisos.org.

*źródło: https://childrenofwar.gov.ua/en/(dane na dzień 20.02.2023).

Heimstaden realizuje międzynarodowy program „Home for Home” przekazując darowiznę od każdego z zbudowanych przez siebie domów na wynajem i wspiera projekty SOS Wiosek Dziecięcych na całym świecie – od 2021 roku wspomaga również działania Stowarzyszenie w Polsce na rzecz rodzin w potrzebie.

Ponad dwieście dzieci i rodziców w Programach Umacniania Rodziny „SOS Rodzinie” w Kraśniku, Biłgoraju, Lublinie i Ustroniu skorzystało już z pomocy dzięki darowiźnie Heimstaden.

Głównym celem Programu „SOS Rodzinie” jest kompleksowe wsparcie rodzin przeżywających kryzys. Interdyscyplinarne zespoły specjalistów SOS (pedagodzy, psychologowie, pracownicy socjalni, asystenci rodzin) pracują więc systemowo ze wszystkimi członkami rodziny, aby poprawić ich sytuację i stabilność. Wzmacniają wychowawcze i społeczne kompetencje rodziców i opiekunów. Pomagają im w kwestiach zdrowotnych, prawnych i socjalnych, mobilizują do powrotu na rynek pracy. Jednocześnie dzieci otrzymują wsparcie edukacyjne w świetlicach SOS i pomoc zdrowotną. Rozwijają swoje zainteresowania i wyjeżdżają na wycieczki, w efekcie czego lepiej radzą sobie w domu, w szkole i wśród rówieśników. Długoterminowo pomoc „SOS Rodzinie” wpływa na poprawę warunków do rozwoju dzieci i pozwala zażegnać ryzyko pozbawienia rodziców opieki.

Informacja prasowa

Warszawa, 6 października 2022 r.

Wystartowała nowa kampania Stowarzyszenia SOS Wioski Dziecięce – Najpiękniejsze wnętrza 2022. Po ogłoszeniu w całej Polsce premiery katalogu wnętrzarskiego, nadchodzi moment ujawnienia jego prawdziwego znaczenia: najpiękniejsze wnętrza, to takie, które przyjęły osoby znajdujące się w potrzebie. Akcja jest ukłonem dla tych, którzy już pomogli, lecz także przypomina, że każde dziecko zasługuje na pomoc, niezależnie od tego kim jest i skąd pochodzi.

Przez ostatni tydzień znane polskie gwiazdy, dziennikarze i influencerzy, tacy jak Ania Dereszowska, Natalia Kukulska, Katarzyna Zielińska, Maria Dębska, Paulina Chylewska, Anna Kalczyńska, Ula Radwańska, Michał Piróg, Joanna Banaszewska, Justyna Suchecka, Karolina Sobańska i wiele innych, zapowiadali premierę nowego katalogu pięknych wnętrz. Jego wygląd zwiastował przegląd nowoczesnych przestrzeni, zaprojektowanych według aktualnych trendów. Dziś okazuje się jednak, że najpiękniejsze wnętrza to takie, w których młodzi ludzie i dzieci odnalazły bezpieczny dom. To wnętrza, w których możesz czuć się sobą, bez względu na to, gdzie mieszkasz, w co wierzysz lub kogo kochasz. Wnętrza te można zobaczyć na stronie www.najpiekniejszewnetrza2022.pl

Każdy pokój przedstawia historię innego dziecka lub młodej osoby, która znalazła się w trudnej sytuacji. To między innymi historie rodzin, które przymusowo musiały zostawić dotychczasowe życie w poszukiwaniu bezpieczeństwa i lepszego jutra, ale nie tylko.

Rodzina z Afganistanu, wraz z niespełna 6-miesięczną Aleen, została zmuszona do ewakuacji ze swojego kraju po zajęciu go przez Talibów. Babcia: Mchaela, Justice, Godelive i Ivonny przez prawie 10 lat starała się o sprowadzenie córki i wnucząt do Polski. W ich ojczyźnie – Kongo, ucieczka przed przemocą seksualną, niewolnictwem, rekrutacją do grup zbrojnych jest codziennością blisko 3 milionów dzieci. Sasza i Masza to dwójka niespokrewnionego rodzeństwa z ukraińskiej rodziny zastępczej. Wojna zmusiła ich do ewakuacji. Dziś, choć tęsknią za domem, czują się bezpiecznie w mieszkaniu w Lublinie. Krzysztof w wieku czterech lat musiał opuścić rodzinę biologiczną i trafił do Mamy SOS i Wiosek Dziecięcych w Siedlcach. Ostatni z bohaterów, Kacper, jako osoba nieheteronormatywna z dumą opowiada o poczuciu bezpieczeństwa, jakie od zawsze zapewniała mu jego mama.

Osoby, których historie przedstawia kampania, choć przeszły w życiu naprawdę dużo, teraz są bezpieczne. Niestety, nie każda taka sytuacja kończy się szczęśliwie W Polsce są tysiące dzieci podobnych do Saszy, Maszy, Aleen czy Justice, które mogą takiego wsparcia nie uzyskać. Przez swoją narodowość, wygląd, sytuację rodzinną lub ekonomiczną ich bezpieczeństwo jest zagrożone. Należy pamiętać, że pomoc zaczyna się od zauważenia – ważne jest, żeby oprócz samej akceptacji widzieć tych, którzy mają trudniej i wyciągnąć do nich rękę – mówi Anna Choszcz-Sendrowska, ze Stowarzyszenia SOS Wioski Dziecięce

Wielkie serce Polek i Polaków

Powyższe historie pokazują ogrom wsparcia udzielony osobom w potrzebie. W Polsce jest to szczególnie widoczne w kontekście pomocy Ukrainie. Koszmar wojny naszych sąsiadów otworzył nam serca, czego dowodem są tysiące historii indywidualnej pomocy. W kwietniu 2022 roku, aż 63% badanych Polek i Polaków zadeklarowało, że dobrowolnie i nieodpłatnie pomagają oni (bądź ktoś z ich gospodarstwa domowego) ofiarom wojny^[1]. Także Stowarzyszenie SOS Wioski Dziecięce od początku wojny w Ukrainie doświadcza niespotykanego wsparcia, zarówno finansowego, jak i osobistego setek ludzi. To dzięki zbiorowej mobilizacji ponad podziałami, Stowarzyszenie zorganizowało relokację i wsparcie dla 250 osób z pieczy zastępczej. Dodatkowo prowadzi dystrybucję bonów zakupowych Sodexo wśród ukraińskich rodzin zastępczych, tymczasowych i rodzin z dziećmi z niepełnosprawnościami. Do tej pory program objął 1445 osób. Obecnie w SOS Wioskach Dziecięcych znajdują się pod stałą opieką 134 osoby z Ukrainy, w tym 101 dzieci z pieczy zastępczej. Dzięki pomocy wielu Polaków pod koniec roku organizacja otworzy Dom dla dzieci w Lublinie.

Ta trudna sytuacja dowodzi, że jako społeczeństwo jesteśmy w stanie udzielić pomocy tym, którzy jej potrzebują. Jest to ważne szczególnie teraz, gdy do polskich szkół uczęszcza około 160 tysięcy nowych uczniów z Ukrainy^[2]. 

Jestem z SOS – komunikacja w różnorodności przeciwko dyskryminacji

Niestety, choć każde wnętrze jest piękne, wciąż nie każdy w Polsce może je otworzyć. Raporty ze szkół jeszcze sprzed wojny w Ukrainie donoszą, że mimo regularnego uświadamiania społeczeństwa na temat dyskryminacji, ta wciąż jest obecna. Badania przeprowadzone wśród młodzieży w wieku 11–17 lat pokazują, że prawie trzy na cztery osoby doświadczyły w swoim życiu przynajmniej jednej z siedmiu badanych kategorii krzywdzenia, zarówno ze strony rówieśnika (57%), jak i osoby dorosłej (41%).^[3]

Aby wpłynąć na te dane, potrzebna jest właściwa edukacja, zwłaszcza tych najmłodszych. Nikt się nie rodzi z uprzedzeniami. Dzieci od najwcześniejszego etapu życia są bardzo elastycznie emocjonalnie i podatne na wzorce dookoła. Odpowiednie przygotowanie ich z zakresu empatii, komunikacji oraz współistnienia z innymi kulturami powinno być obowiązkowym punktem podstawy programowej. – zauważa Zeinab Hashmat ze Stowarzyszenia SOS Wiski Dziecięce w Polsce.

SOS Wioski Dziecięce uzupełniają tę lukę, prowadząc działania uświadamiające i edukujące na temat zagrożeń wynikających z dyskryminacji. Projekt #JestemzSOS prowadzony jest przez edukatorów Stowarzyszenia w formie warsztatów dla uczniów klas 4-8 szkół podstawowych.

Komunikacja w różnorodności to warsztat, podczas którego pokazujemy dzieciom jak ciekawe i wartościowe może być to, co nas, jako ludzi, różnicuje, a także jak ważne jest, byśmy umieli z tej różnorodności czerpać. Gdy dzieci są szczęśliwe i otwarte na to, aby odkrywać świat, poznawać siebie i innych z akceptacją, właśnie wtedy powstają najpiękniejsze wnętrza – pomóżmy dzieciom je tworzyć! – opowiada Katarzyna Kopczyńska-Kwiatek, koordynatorka projektu #JestemzSOS.

Podczas zajęć wykwalifikowani edukatorzy Stowarzyszenia rozmawiają z uczniami o ich codziennych problemach. To tematy, które nie zawsze są łatwe, ale zawsze ważne i potrzebne. Z dziećmi poruszane są zagadnienia, takie jak przemoc rówieśnicza, samoakceptacja, tolerancja czy komunikacja w różnorodności.

Zajęcia są organizowane od 6 lat i przez ten czas dotarły do ponad 51 tysięcy polskich uczniów i uczennic w całej Polsce.

W warsztatach może wziąć udział każda klasa 4-8. Szkołę do projektu może zgłosić rodzic, opiekun, dyrektor szkoły bądź nauczyciel. Więcej informacji na temat kampanii oraz programu na stronie www.najpiekniejszewnetrza2022.pl.

Za koncepcję oraz realizację kampanii Najpiękniejsze Wnętrza 2022 odpowiada agencja reklamowa VMLY&R, która wspiera SOS Wioski Dziecięce od ponad 6 lat. Zdjęcia wykorzystane w komunikacji wykonał Karol Grygoruk – fotograf i antropolog wizualności skupiający się na tematyce fotografii zaangażowanej społecznie i od wielu lat współpracujący z organizacjami pozarządowymi. Sesję zdjęciową skoordynował dom produkcyjny Shootme Visual Artists. Kampania pojawi się w prasie, Internecie, a także na telebimach reklamowych w całej Polsce. Partner akcji – firma Screen Network – udostępniła swoje ekrany LED przy najczęściej uczęszczanych drogach, dworcach kolejowych i galeriach handlowych. Partnerem Edukacyjnym została Firma Librus – producent i dostawca najpopularniejszego dziennika elektronicznego LIBRUS Synergia i Wydawca Portali: Librus Szkoła oraz Librus Rodzina.

***

Stowarzyszenie SOS Wioski Dziecięce w Polsce od ponad 38 lat pomaga dzieciom pozbawionym opieki rodziców oraz tym z rodzin w trudnej sytuacji życiowej. W 2021 roku Stowarzyszenie pomogło 1815 potrzebującym dzieciom. Jest częścią międzynarodowej organizacji SOS Children’s Villages, obecnej w 137 krajach świata.

Stowarzyszenie prowadzi 4 SOS Wioski Dziecięce, gdzie opuszczone i osierocone dzieci znajdują troskliwy dom i opiekę. Równolegle do opieki zastępczej, rozwijane są również działania profilaktyczne, w ramach Programu „SOS Rodzinie”, którego celem jest ochrona dzieci przed utratą opieki i zapewnienie rodzinom kompleksowego wsparcia, w tym pomocy psychologicznej i terapeutycznej. Stowarzyszenie pomaga również dzieciom w Zimbabwe i Kamerunie oraz dzieciom z ukraińskiej pieczy zastępczej.

[1] Centrum Badania Opinii Społecznej, Polacy w obliczu wojny na Ukrainie, Warszawa, czerwiec 2022, s. 4.
[2] https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-edukacja-ukraina-dzieci-rekomendacje-mein-odpowiedz
[3] Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę, Ogólnopolska diagnoza skali i uwarunkowań krzywdzenia dzieci, Warszawa 2018, s. 17.

Choć większość z nas ma już za sobą wakacyjne wojaże, młodzi ludzie z SOS Wiosek Dziecięcych jeszcze korzystają z wrześniowego wypoczynku. Ze „świeżą głową” będzie im łatwiej o lepsze oceny i uczelniane sukcesy na studiach.

W tym samym czasie kilkoro naszych podopiecznych otrzymało długo oczekiwane decyzje o przyznaniu im samodzielnych mieszkań socjalnych. Większość z tych lokali wymaga remontu i doposażenia, umeblowania. Młodych dorosłych czeka dużo pracy, ale też mnóstwo satysfakcji z urządzania swojego pierwszego własnego lokum.

Wakacyjny wypoczynek, wsparcie poprzez stypendium na studiach czy remont wymarzonego mieszkania są możliwe dzięki naszej współpracy z Fundacją Drzewo i Jutro – to nieocenione wsparcie na etapie usamodzielniania się naszych podopiecznych!

Szkoła jest dla dzieci miejscem bardzo ważnym – to tam spotykają się z przyjaciółmi, poznają nowych kolegów, ale przede wszystkim, to tam ucząc się poznają świat. Nauka jest kluczem do naszego osobistego sukcesu, oraz dobrobytu społeczeństwa i przetrwania planety, dlatego uczenie się jest jednym z najważniejszych zadań naszych podopiecznych. We wrześniu, po czasie beztroskiej zabawy, rozpoczną oni nowy rok nauki.

Żeby uprzyjemnić im czas wytężonej pracy, razem z Empikiem chcemy zadbać o ich przybory szkolne.  W ramach akcji „Zakupy od serca”  klienci ponad 70 salonów Empiku w całej Polsce będą mogli dołączyć do zbiórki artykułów szkolnych dla naszych podopiecznych. 500 dzieci otrzyma plecaki i wyprawki szkolne. Dziękujemy! ?

44 wybitnych polskich artystów przekazało swoje dzieła na licytację, z której całość przychodu została przekazana na pomoc dzieciom i rodzinom przybyłym z Ukrainy.

W maju 2022 r. w hotelu Hotel Raffles Europejski Warsaw  odbyła się aukcja prac wybitnych polskich artystów współczesnych. Swoje dzieła przekazali m.in. Tomasz Ciecierski, Jarosław Fliciński, Zuza Golińska, Maurycy Gomulicki Włodzimierz Pawlak, Joanna Rajkowska, Paweł Susid, Leon Tarasewicz i Włodzimierz Zakrzewski.

W ramach aukcji oraz uroczystej kolacji zorganizowanej w Hotelu Raffles Europejski Warsaw wspólnie z Europejski Property oraz domem aukcyjnym DESA Unicum, została zebrana łączna kwota 679 722 zł, która przeznaczona została dla Stowarzyszenia SOS Wioski Dziecięce na wsparcie dzieci i rodzin z Ukrainy.

Jako SOS Wioski Dziecięce w Polsce od początku wojny wspieraliśmy potrzebujących w sposób doraźny, równocześnie przygotowując się do pomocy długofalowej.

Obecnie w SOS Wioskach Dziecięcych mieszkają 164 osoby z Ukrainy, wśród których 123 to dzieci. Gościmy zarówno ukraińskie rodziny zastępcze jak i dzieci z Domu Dziecka pod Kijowem. Pomogliśmy także ponad 250 osobom w relokacji – znajdując dla nich bezpieczne schronienie oraz pomagając w zorganizowaniu życia w Polsce (pomoc prawna, pomoc w opiece nad dziećmi, pomoc medyczna). Od lipca realizujemy także program kuponów podarunkowych Sodexo, który przeznaczony jest dla ukraińskich rodzin zastępczych. Do tej pory wsparcie otrzymało 405 rodzin. Wiemy jednak, że pomoc doraźna to za mało, dlatego planujemy działania pomocowe długofalowo. Niedługo otwarty zostanie pierwszy Dom dla Dzieci z ukraińskiej pieczy instytucjonalnej w Lublinie, a w kolejnych miesiącach Centrum Specjalistyczne SOS. Potrzeby wsparcia specjalistycznego są ogromne, a dostęp do wsparcia bardzo trudny.  Po 2 latach pandemii, kryzysie wojennym mnóstwo dzieci będzie potrzebowało specjalistycznej pomocy. W Centrach SOS będziemy świadczyć specjalistyczną pomoc m.in. praca z doświadczającymi stresu pourazowego (PTSD), praca z dzieckiem po traumie, praca z ciałem a także turnusy rehabilitacyjne. Równocześnie widzimy potrzebę podnoszenia kompetencji i umiejętności kadry, dlatego planujemy także prowadzenie specjalistycznych szkoleń dla kadry wspierającej pieczę zastępczą.

Zebrane środki pozwolą nam na zapewnienie potrzebującym dzieciom i rodzinom pomocy medycznej, wsparcia psychologicznego i prawnego, organizację zajęć dodatkowych oraz wycieczek. Serdecznie dziękujemy wszystkim darczyńcom i zaangażowanym w tą niezwykłą licytację.

*** Hotel Raffles Europejski Warsaw słynie ze swojej kolekcji sztuki, na którą składa się niemal 500 prac autorstwa 120 wybitnych polskich artystów współczesnych. Współpraca z twórcami, jaka miała miejsce przy powstawaniu Europejski Art Collection, nie była jednorazowa. W partnerstwie z DESA Unicum, największym domem aukcyjnym w Europie Środkowo-Wschodniej oraz przy wsparciu Andy Rottenberg, wybitnej polskiej historyczki, krytyczki i kuratorki sztuki powstał ekscytujący zbiór 48 prac, które wylicytowano w trakcie finału aukcji w piątek, 6 maja 2022 r. w Sali Balowej hotelu Raffles.

W 2021 roku codziennie czworo dzieci próbowało popełnić samobójstwo. Dostęp do bezpłatnych wizyt u specjalistów zdrowia psychicznego jest w Polsce mocno ograniczony, a prywatne wizyty są poza możliwościami finansowymi wielu rodziców. Według najnowszych badań GUS w Polsce w każdej klasie szkolnej przynajmniej jedno dziecko żyje w biedzie^[1]. Najgorsza sytuacja jest na wsiach, gdzie stopa ubóstwa skrajnego jest czterokrotnie większa niż w miastach. Stowarzyszenie SOS Wioski Dziecięce rozpoczyna drugą odsłonę akcji „Pomóż nam chronić dzieci”, której głównym celem jest pomoc dzieciom i rodzinom w czasach kryzysu.

Dzieci i młodzież poniżej 18 roku życia, mieszkańcy małych miast i wsi oraz rodziny wielodzietne – to oni są najbardziej zagrożeni ubóstwem skrajnym. Ci, którzy do tej pory byli w stanie pozwolić sobie na dodatkową edukację dzieci, sporadyczne wyjazdy bądź wyjście do kina, teraz muszą ograniczyć się do minimum egzystencji, szacowanego na 640 zł miesięcznie na osobę.

Ostatnio otrzymujemy niepokojące informacje od beneficjentów naszych programów. Inflacja wymusiła na wielu rodzinach z małych miast i wsi podjęcie prac dorywczych. Efekt jest taki, że pracują oni przed pracą, po pracy, a także w weekendy. Stoją przed dylematem: obecność w życiu dzieci czy zapewnienie im godnych warunków życia, w tym opieki specjalistycznej. Inna kwestia, że nie zawsze istnieje możliwość dodatkowego zarobku, gdyż takich ofert zwyczajnie nie ma. Kolejnym wyzwaniem jest zapewnienie dzieciom w kryzysie psychicznym, których jest dziś bardzo dużo, specjalistycznej opieki. Szczególnie w małych miejscowościach.

– mówi Anna Choszcz-Sendrowska, Dyrektorka Działu Komunikacji i PR w Stowarzyszeniu SOS Wioski Dziecięce.

Kryzys rodzi kryzys

Przedłużająca się izolacja, podzielona na nieregularne interwały, zaburzyła naturalny proces socjalizacji młodzieży w wieku szkolnym. Dodając do tego problemy finansowe, sytuacja staje się bardzo niepokojąca. Badania przeprowadzone przez badaczy z Wyższej Szkoły Ekonomii i Innowacji w Lublinie pokazują, że uczniowie odczuwają obecnie typowe emocje towarzyszące kryzysom: nerwowość, uczucie smutku, trudności ze snem, koncentracją i ogólne zniechęcenie². Wyniki są alarmujące: myśli o śmierci i czynach samobójczych doskwierają uczniom klasy 7 i 8 szkoły podstawowej o 25% częściej niż przed pandemią. Czują się oni też dużo bardziej osamotnieni (30% więcej uczniów) oraz nasiliły się u nich problemy z koncentracją (36% więcej uczniów). Niestety, ma to również przełożenie w statystykach dotyczących zachowań samobójczych. W 2021 roku 1496 dzieci i nastolatków poniżej 18. roku życia podjęło próbę samobójczą. 127 z tych zachowań zakończyło się śmiercią. W porównaniu z poprzednim rokiem liczba prób wzrosła o 77%, śmierci – o 19%³.Zwiększenie zapotrzebowania na pomoc psychologiczną nie przekłada się na łatwiejszy dostęp do takich usług. Przed pandemią dzieci potrzebujących specjalistycznej opieki było około 600 tysięcy. Dziś, gdy liczba ta, jak twierdzą eksperci, jest o wiele większa, w Polsce na jednego psychiatrę przypadać może nawet do 2000 pacjentów. Niewiele ponad połowa szkól zatrudnia psychologa.Również tutaj najbardziej poszkodowani są mieszkańcy wsi i małych miast. Średni koszt prywatnej wizyty u psychiatry wynosi 300 zł, u psychologa 200 zł. W przypadku braku takich środków, należy spodziewać się nawet półrocznego oczekiwania na wizytę u specjalisty NFZ. Dla wielu rodzin jest to sytuacja patowa, która kończy się zaniechaniem poszukiwania rozwiązań.

Jak pomóc?

Tegoroczny powrót do szkoły dla wielu dzieci może być bardzo trudny. Łukasz Łagód, psycholog Stowarzyszenia SOS Wioski Dziecięce zauważa, że kluczowe jest zapewnienie uczniom dogodnych warunków do ponownej integracji:

-Odseparowanie młodzieży od kontaktów społecznych, tak ważnych na tym etapie życia, ma ogromny wpływ na ich stan psychiczny. W tym momencie priorytetem jest odbudowanie poczucia przynależności do grupy rówieśniczej, tj. ponowna integracja w szkolnych klasach. Wspólne wyjścia do kina, teatru, wycieczki czy wolontariat powinny być stałym elementem życia szkolnego. Ponadto należy zadbać o właściwą edukację rodziców i uczniów w zakresie radzenia ze stresem, rozumienia i zarządzania emocjami, a także pracy nad wzmocnieniem samooceny. Stowarzyszenie SOS Wioski Dziecięce w ramach Programu Umacniania Rodziny „SOS Rodzinie” oferuje szeroko zakrojoną pomoc rodzinom i dzieciom w kryzysie. W świetlicach środowiskowych dzieci mogą otrzymać ciepły posiłek oraz opiekę psychologiczną. Dzięki Programowi mają one także możliwość rozwijania swoich pasji, integrowania się, czy wyjazdów na wycieczki. Pracownicy docierają do niewielkich wiosek, odwiedzają rodziny i wspierają je w codziennych wyzwaniach. Dla beneficjentów Programu jest to nieraz jedyna pomoc, którą otrzymują.

Pomóż nam chronić dzieci

Celem kampanii „Pomóż nam chronić dzieci” jest podniesienie tematu profilaktyki rodzin w dobie trwającego kryzysu, a także zachęcenie darczyńców do regularnego wsparcia działań Stowarzyszenia i jego podopiecznych – dzieci opuszczonych, osieroconych, oraz tych z rodzin zagrożonych rozpadem. Kampanię wspierają ambasadorki Stowarzyszenia – Natalia Kukulska, Anna Dereszowska, Katarzyna Zielińska oraz Maria Dębska, które wspólnym głosem apelują o pomoc dla najbardziej potrzebujących dzieci.

Zachęcam Was do długoterminowego wsparcia SOS Wiosek Dziecięcych. To właśnie dzięki niemu jesteśmy w stanie zaplanować odpowiednie działania i zorganizować dzieciom realną pomoc w dłuższej perspektywie. Jest to niezwykle istotne, bo te dzieci, bardzo dotknięte przez los, potrzebują pracy oraz wsparcia wielu osób i instytucji. Tylko takim szerokim kręgiem pomocy można sprawić, że wiatr znowu zacznie dmuchać w ich żagle.

– zachęca Anna Dereszowska, ambasadorka Stowarzyszenia SOS Wioski Dziecięce

Aby dowiedzieć się, jak pomóc dzieciom, o których wspomina ambasadorka, wystarczy wysłać SMS o treści „Ola” pod numer 4777 (koszt sms zgodny z cennikiem Twojego operatora). W odpowiedzi na SMS przedstawiciele Stowarzyszenia oddzwonią, aby opowiedzieć o możliwościach wsparcia. W ramach akcji uruchomiona została również specjalna strona www.dziecisos.org, na której można przekazać comiesięczną darowiznę. W podziękowaniu za regularną pomoc każdy darczyńca otrzyma imienny Dyplom Przyjaciela Dzieci.

Wakacyjne wyjazdy to znakomita okazja, aby nasi mali i więksi podopieczni nie tylko beztrosko się bawili, ale też poznawali nowe osoby i miejsca.  To także przestrzeń do budowania przez nich pozytywnych nawyków na przyszłość – umiejętności dawania sobie relaksu, dobrego odpoczynku. Wychowanie dziecka to przecież nie tylko przygotowanie, aby mogło ono radzić sobie w rodzinie i społeczeństwie, ale także uzmysłowienie mu jak należy mądrze dbać o samego siebie, jak zachować równowagę między obowiązkami a czasem wolnym.

To właśnie dlatego każdego lata, dzięki wsparciu Fundacji Drzewo i Jutro, dzieci i młodzież, podopieczni SOS Wiosek Dziecięcych spędzają czas na obozach, koloniach czy wyjazdach turystyczno-krajoznawczych. W tym sezonie zorganizowaliśmy wypoczynek dla ponad 200 osób, a uśmiech na ich twarzach wydaje się być najlepszym dowodem, że warto!