Kredyt, kłopoty w pracy lub jej utrata, rozwód, nałogi, bieda czy niezaradność życiowa rodziców to problemy dorosłych, które jak niewidzialny ciężar niesione są przez dzieci każdego dnia. Nowa kampania Stowarzyszenia SOS Wioski Dziecięce i onet.pl ma skłonić do refleksji o tym, jak nie obciążać dzieci własnymi problemami i pozwolić im pozostać dziećmi.
Kończy się rok szkolny, zaczyna beztroski czas wakacji. Właśnie wtedy, gdy dzieci w wieku szkolnym rzucają plecaki w kąt i idą się bawić, Stowarzyszenie SOS Wioski Dziecięce w Polsce rusza z kampanią opartą na symbolice zbyt dużego plecaka, w którym mieszczą się różne problemy dorosłych, którymi rodzice świadomie, bądź nieświadomie obciążają codzienność dzieci.
„O naszych problemach – poważnych i tych codziennych – najlepiej rozmawiać z innymi dorosłymi – bliskimi nam osobami, które będą mogły nas wspierać w zmaganiu się z nimi. To przyjaciel lub partner jest osobą, której można się zwierzyć i wypłakać, nie dziecko. Jednocześnie zawsze warto być uczciwym wobec dziecka. Jeśli zmagamy się z jakimś poważnym problemem, dziecko wyczuwa nasze emocje. Niedobrze jest zaprzeczać temu, co dziecko czuje i widzi. Jednocześnie dziecko musi uzyskać zapewnienie, że to my – dorośli – zajmujemy się rozwiązywaniem tego problemu i jeśli trzeba, pomogą nam inni dorośli. Bardzo bym chciała, by wszyscy rodzice mieli tego świadomość, dlatego jako onet.pl i kobieta.onet.pl, zaangażowaliśmy się w kampanię SOS Wiosek Dziecięcych” – mówi Małgorzata Ohme, psycholog i redaktor naczelna Onet Kobieta i Szefowa Redakcji Lifestylowych.
Niebezpieczeństwem, jakie pojawia się przy okazji wprowadzania dziecka w szczegóły własnych problemów i włączania go w ich rozwiązywanie jest odwracanie się ról w rodzinie, przejęcie przez dziecko odpowiedzialności za spokój, bezpieczeństwo i dobre samopoczucie rodzica. To zjawisko eksperci Stowarzyszenia nazywają parentyfikacją. Jest to forma zaniedbania dziecka – jego potrzeby nie są zaspokajane przez opiekuna, a ono samo jest „używane” do zaspokajania potrzeb rodzica.
„Wyobraźmy sobie, że do tego małego świata dziecka trafia problem, który go przepełnia. Problem z kategorii tych „dorosłych”. Nie trzeba długo tłumaczyć jakie spustoszenie może wywołać. Do końca nie wiadomo jak zostanie przerobiony. Co będzie jego wynikiem. Bardzo często dziecko czuje się winne. Wielopłaszczyznowo winne. Winne zaistnienia problemu, tego że nie możemy jako rodzice znaleźć jego rozwiązania, naszych stanów emocjonalnych. Wszystko to przeszkadza mu być dzieckiem, wypełniać właściwej roli społecznej. Budzące się poczucie lęku i winy przeszkadza również w uczeniu się nowych ról społecznych, a zatem osiągania pełnej dojrzałości, stawania się samodzielnym człowiekiem” – mówi Łukasz Łagód, psycholog, doradca ds. Programów „SOS Rodzinie”.
Dzieci cierpią najbardziej, gdy rodzina źle funkcjonuje. SOS i portal Onet pragną zwrócić uwagę na ten problem i wesprzeć rodziny w trudnej sytuacji. Wspólna kampania ma pokazać, że nie są sami, że to żaden wstyd poprosić o pomoc, bo kryzys czy trudna sytuacja może się zdarzyć w każdej rodzinie.
Stowarzyszenie SOS Wioski Dziecięce kojarzone jest w Polsce z opieką zastępczą nad porzuconymi i osieroconymi dziećmi, jednak oprócz opieki zastępczej prowadzi także programy profilaktyczne „SOS Rodzinie”. Zostały one stworzone, by pomagać dzieciom z rodzin biologicznych, w których zdarzył się kryzys, ciężka choroba, śmierć któregoś z rodziców, utrata pracy czy inne wydarzenie losowe. Pomoc kierowana jest również do rodzin, w których niezaradność życiowa i opiekuńczo-wychowawcza jest dziedziczona z pokolenia na pokolenie.
„Są to rodziny często z dużym potencjałem, nieświadome, że można żyć inaczej. Dzieci z tych rodzin często nie zdają sobie sprawy z ciężaru problemów i sądzą, że po prostu tak musi być. Dlatego, jako Stowarzyszenie robimy wszystko, aby to zmienić.” – mówi Barbara Rajkowska, Dyrektor Krajowy Stowarzyszenia SOS Wioski Dziecięce w Polsce. Jak dalej podkreśla: „Nasze działania prowadzą rodzinę do samodzielności, a co najważniejsze – dzieci pozostają w rodzinie. Ponadto, nasza pomoc dociera do małych wiosek, w których często nie ma zasięgu telefonów komórkowych, dostępu do Internetu, skąd jest daleko do przystanku. W takich niewielkich wioskach stajemy się ważną częścią społeczności”.
Opieka zastępcza i profilaktyka
Stowarzyszenie prowadzi 4 SOS Wioski Dziecięce, gdzie opuszczone i osierocone dzieci znajdują troskliwy dom, rodzinną opiekę i bezwarunkowe wsparcie. Równolegle do opieki zastępczej, Stowarzyszenie rozwija również działania profilaktyczne, w ramach Programu „SOS Rodzinie”, którego celem jest ochrona dzieci przed utratą opieki i zapewnienie im kompleksowego wsparcia. Program obejmuje 14 świetlic środowiskowych, w których potrzebujące dzieci mogą m.in. otrzymać pomoc psychologiczną, zjeść ciepły posiłek i nadrobić zaległości w nauce. Rodzice z kolei, motywowani są do zmiany, do spędzania czasu z dziećmi, do znalezienia pracy, do zerwania z ewentualnym nałogiem. Pracownicy SOS Wiosek Dziecięcych odwiedzają rodziny, układają z nimi plan wydatków, wspierają w codziennych wyzwaniach. Działalność Stowarzyszenia to również m.in. szkolenia prowadzone przez ekspertów z różnych dziedzin, doradztwo psychologiczno-pedagogiczne, pomoc prawna i zdrowotna. W ramach Programu tworzone są także grupy wsparcia dla rodziców oraz ułatwiany jest kontakt z pracodawcami.
Ogólnopolska kampania prowadzona będzie do końca lipca 2019 roku i obejmie telewizję, prasę, Internet, a także reklamy na nośnikach w przestrzeni miejskiej. Działaniom towarzyszyć będzie również film reklamowy. Za przygotowanie koncepcji kreatywnej odpowiada agencja VML Poland. Spot w reżyserii Arka Żyłki zrealizowała firma Papaya Films.