Stowarzyszenie SOS Wioski Dziecięce w Polsce już od 40 lat podejmuje działania na rzecz bezpiecznego i szczęśliwego dzieciństwa najmłodszych w naszym kraju. I to właśnie w Biłgoraju, cztery dekady temu, powstała pierwsza Wioska SOS. Od tamtej pory Program SOS w Biłgoraju pomógł 547 dzieciom i młodzieży. Obecnie pod jego opieką jest 73 dzieci z pieczy zastępczej. Z okazji 40 lat działalności Stowarzyszenia w Polsce, w czwartek 6 czerwca odbędą się uroczyste obchody.
Biłgoraj tego dnia zamieni się w przestrzeń wspomnień, podsumowań, ale również hucznej zabawy i integracji. Na gości czekać będą występy artystyczne, liczne atrakcje, wesołe miasteczko, pokazy straży pożarnej i zajęcia artystyczne. Obchody rozpocznie parada historyczna, w której uczestniczyć będą dzieci, studenci Uniwersytetu Trzeciego Wieku oraz pracownicy i przyjaciele stowarzyszenia. W uroczystościach wezmą udział władze lokalne, Zarząd SOS Wiosek Dziecięcych, a także obecni i byli pracownicy Stowarzyszenia, którzy przez ostatnie 40 lat pomagali dzieciom odzyskać beztroskę, zaufanie i radość z dzieciństwa. Wydarzenie jest objęte patronatem honorowym Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej oraz Rzecznika Praw Dziecka.
Przywracanie mocy i sprawczości
Jak podkreśla Aleksandra Granada, Dyrektorka Krajowa w SOS Wioskach Dziecięcych w Polsce – Dobro dzieci i młodzieży objętych wsparciem naszego stowarzyszenia jest kluczowym celem naszej pracy. Regularnie słuchamy głosu dzieci w sprawach je dotyczących i monitorujemy jakość oferowanej przez nas opieki. Dane krajowe dotyczące stanu zdrowia psychicznego najmłodszych są niestety alarmujące, tym bardziej ważnym jest dla nas, aby na bieżąco sprawdzać sytuację dzieci i młodzieży w pieczy zastępczej będących pod opieką Stowarzyszenia.
Zgodnie z badaniem przeprowadzonym wśród podopiecznych SOS Wiosek Dziecięcych, zdecydowana większość (89 proc. badanych) dzieci i młodych osób mieszkających w Wioskach SOS czuje się szczęśliwa w życiu. 94 proc. ankietowanych posiada ulubione zainteresowania, hobby, a 89 proc. ma konkretne marzenia i plany na przyszłość[1].
– Bardzo często wracam wspomnieniami do wszystkich chwil spędzonych w Wiosce. Z perspektywy czasu widzę, że jestem przygotowany do dorosłego życia nawet lepiej niż moi rówieśnicy! Mama SOS nauczyła mnie samodzielności i miłości, a wsparcie pedagogów i psychologów pokazało mi, że jestem kompetentną i zdolną osobą. Wioska SOS oferowała mi rozwój i poczucie bezpieczeństwa. Dzięki niej mogłem uczyć się zawodu, rozwijać zainteresowania, brać udział w konkursach i olimpiadach. Dziś znam 3 języki obce, cieszę się własną rodziną oraz stałą pracą. Często wracam do wioski – jest to miejsce, w którym dorastałem, miejsce pełne wspomnień, przyjaciół i rodziny. – wspomina Tomasz Haziak, były podopieczny SOS Wioski Dziecięcej w Biłgoraju.
Jak dodaje Marian Łosiewicz, dyrektor Programu SOS Wiosek Dziecięcych Biłgoraj– Z perspektywy mojego 33-letniego doświadczenia pracy w SOS Wioskach Dziecięcych, widzę, jak bardzo rozszerzył się zakres naszej pomocy. Dzieci, które trafiają do opieki zastępczej w SOS Wiosce Dziecięcej, potrzebują przemyślanego, kompletnego planu opieki. Najważniejszym – i zarazem najtrudniejszym – zadaniem, jest zapewnienie im poczucia bezpieczeństwa, wsparcia specjalistycznego i miłości rodziców SOS, które umożliwią im wejście w dorosłość z takimi samymi zasobami i poczuciem sprawczości, jak ich wychowani w rodzinach biologicznych rówieśnicy. Każde dziecko może w pełni rozwinąć swój potencjał, jeśli obok jest kochający je dorosły.
Historia wioski
Decyzja o budowie pierwszej SOS Wioski Dziecięcej w Polsce zapadła w 1974 roku. Na lokalizację wybrano Biłgoraj z uwagi na jego znaczenie historyczne – Wioska wybudowana została na terenie objętym pacyfikacją hitlerowską w hołdzie 30 tysiącom dzieci z Zamojszczyzny wywiezionych w okresie II wojny światowej do Niemiec. Pierwsze dzieci zamieszkały w Wiosce w sierpniu 1983 r. – pod opieką 9 rodzin SOS mieszkało tam wówczas 34 dzieci. Uroczyste otwarcie z udziałem założyciela organizacji Hermanna Gmeinera odbyło się rok później, 31 maja 1984 roku. Główne założenia funkcjonowania Wioski opierały się na zapewnieniu dziecku troskliwej opieki ze strony matki zastępczej i nierozdzielaniu rodzeństwa.
Przez 40 lat funkcjonowania Wioski pracę na stanowisku rodzica SOS podjęło łącznie 35 rodziców SOS. Początkowo funkcję mamy SOS pełniły tylko samotne, bezdzietne kobiety, ale od 2005 roku stowarzyszenie zatrudnia do prowadzenia rodzin SOS również małżeństwa i kobiety z własnymi dziećmi. Od 2002 funkcjonuje również placówka typu interwencyjnego „Puchatek I” oraz placówka typu specjalistyczno-terapeutycznego „Puchatek II”.
Pomoc dzieciom z rodzin zagrożonych rozpadem
Od 16 lat SOS Wioska Dziecięca w Biłgoraju prowadzi również działania pomocowe w ramach Programu Umacniania Rodziny „SOS Rodzinie”. Nadrzędnym celem Programu jest pomoc rodzinom z wieloma problemami oraz przezwyciężenie kryzysów, które mogą skutkować odseparowaniem dzieci od ich biologicznych rodziców. Od tamtej pory program „SOS Rodzinie” cały czas rozwija zakres swojej pomocy na całą okolicę – okazał się on bowiem ważną i potrzebną ofertą dla wielu rodzin z całego regionu.
– Nasi pracownicy działają dwutorowo. Z jednej strony pracują bezpośrednio z rodzicami, np. tworzą grupy wsparcia, ułatwiają kontakt z pracodawcami, pomagają w planowaniu domowego budżetu czy organizują wsparcie psychologiczne, zdrowotne i prawne. Z drugiej strony, prowadzą świetlice SOS, gdzie dzieci mogą nie tylko odrobić lekcje, ale zjeść również ciepły posiłek, porozmawiać z zaufaną osobą czy rozwijać swoje talenty. – komentuje Marta Kimak, koordynatorka Programu Umacniania Rodziny „SOS Rodzinie” Biłgoraj.Od początku istnienia Programu „SOS Rodzinie” w Biłgoraju organizacja pomogła 1540 beneficjentom, w tym 1131 dzieciom z rodzin, które potrzebowały wsparcia, by pokonać problemy i samodzielnie zapewniać dzieciom szczęśliwy dom.
Wsparcie specjalistyczne
Od 21 listopada 2023 roku podopieczni SOS Wioski Dziecięcej w Biłgoraju, a także dzieci wychowujące się w okolicznej pieczy zastępczej mają szybki i bezpośredni dostęp zarówno do diagnostyki, jak i terapii zaburzeń neurorozwojowych, traum i innych problemów rozwojowych. Na terenie wioski powstało Centrum Specjalistyczne SOS, zapewniające szeroki wachlarz pomocy różnych specjalistów.
Czasu nie można cofnąć, ale…
…można go komuś podarować! Z okazji 40-lecia SOS Wioski Dziecięce uruchomiły kampanię „Czas to miłość”, której celem jest przypomnienie nam wszystkim, że to właśnie czas poświęcony drugiemu człowiekowi jest najtrwalszym fundamentem relacji. Kampanię wspiera spot, w którym głosu udzielił wieloletni przyjaciel stowarzyszenia Andrzej Seweryn: https://www.youtube.com/watch?v=Fbx7Zhg_hH4
Więcej na temat działań i misji Stowarzyszenia, a także sposobów wsparcia
można znaleźć na stronie wioskisos.org
****
Stowarzyszenie SOS Wioski Dziecięce w Polsce od 1984 roku pomaga dzieciom porzuconym, opuszczonym, zagrożonym utratą opieki rodziców. Jest częścią organizacji SOS Children’s Villages, obecnej w 137 krajach świata. W Polsce działają 4 Wioski SOS, gdzie dzieci pozbawione opieki rodziców biologicznych znajdują ciepły, kochający dom. Jednocześnie stowarzyszenie rozwija działania profilaktyczne w ramach Programu „SOS Rodzinie”, którego celem jest ochrona przed utratą rodziców i zapewnienie kompleksowego wsparcia rodzinom w kryzysie.
Przez cały 2023 rok z pomocy Programów SOS skorzystało 2203 polskich beneficjentów, w tym 1422 dzieci i młodzieży – 368 w opiece zastępczej oraz 1054 w Programie „SOS Rodzinie”. Oprócz tego, stowarzyszenie pomogło 5 tysiącom osób w Kamerunie i Zimbabwe, a 3104 ukraińskich uchodźców wojennych – głównie dzieci z pieczy zastępczej i ich opiekunowie – otrzymało pomoc terapeutyczną, psychologiczną i niezbędne wsparcie do życia w nowej rzeczywistości.
[1] Badanie wewnętrzne Stowarzyszenia SOS Wioski Dziecięce w Polsce przeprowadzone w pierwszym kwartale 2024 roku
